Dakisolatie
In dit artikel een beschrijving van de isolatie waarmee ik het dak van mijn
huis geïsoleerd heb.
Je zou je kunnen afvragen: is dat zinvol, het dak isoleren? als de zolder
(zoals bij mij), alleen maar voor opslag gebruikt wordt, en niet als woonruimte.
Het antwoord is: ja dat is zinvol.
Vanuit de ondergelegen vertrekken trekt heel wat warmte via de plafonds naar
boven, en verlaat via een ongeïsoleerd dak makkelijk de woning.
Als je het dak isoleert, wordt het warmer op zolder, en neemt de warmtestroom
vanuit de ondergelegen vertrekken af.
Met behulp van mijn isolatie calculator
kunnen we de U-waarde (warmtedoorgangscoëfficiënt) van het dak berekenen.
Het dakbeschot bestaat bij mij uit 20 mm hout, dat zou een U-waarde geven van
3,71 W/m²K.
De dakpannen op het dak hebben geen enkele isolatie waarde omdat de wind daar
aan alle kanten tussen door waait.
Maar die U waarde van 3,71 zal in de praktijk nog slechter (= hoger) uitvallen
omdat het dakbeschot uit plankjes bestaat waar de wind ook nog wel een beetje
tussen door kan komen.
Maar goed, laten we dan even aannemen dat de
U-waarde van het dakbeschot 3,71 W/m²K
bedraagt.
Bij een totale oppervlakte van het dakbeschot van (in mijn geval) 70 m² komen we
dan op een warmtestroom door het dak van (3,71 x 70=) ongeveer 260 Watt voor
elke graad temperatuurverschil tussen binnen en buiten.
Nu waren er in het verleden al eens 30 mm dikke
XPS hardschuim isolatie platen tegen het dakbeschot gemonteerd.
20 mm hout plus 30 mm XPS geeft een U-waarde van 0,88 W/m²K,
dat is dus al een hele verbetering.
Maar ook tussen deze XPS platen kon de wind hier en daar nog wel doorkomen.
De platen werden alleen door middel van latjes op de gordingen op hun plaats
gehouden, zonder verdere tochtwerende maatregelen.
Vooral aan het uiteinde van het dakbeschot, bij de aansluiting op de muur was er
veel tocht en dus extra warmteverlies.
Wat ik wilde was een betere isolatiewaarde, en
daarbij alle tocht vermijden.
Om dit te bereiken heb ik 80 mm dikke PIR isolatieplaten gekocht.
Vanwege de lagere prijs nam ik B-keus platen, dat wil zeggen dat er kleine
onvolkomenheden aan kunnen zitten.
Ik mijn geval waren een aantal platen (ongeveer 1/3 van het totaal) een beetje
krom, wat voor de verwerking hier geen problemen gaf.
De oude XPS platen zijn van het dakbeschot verwijderd.
De nieuwe PIR platen zijn met PUR schuim tegen het dakbeschot geplakt, tussen de
platen is ook steeds PUR schuim aangebracht, zodat deze tochtdicht op elkaar
aansluiten.
De platen hield ik ruim 2 cm korter dan de ruimte tussen de gordingen (dat zijn balken
onder het dak), zodat ik boven en onder een kier hield tussen gording en PIR
plaat om volledig te kunnen volpurren.
Om de PIR platen tijdelijk op hun plaats te houden gebruikte ik om te beginnen
wiggen, om ze tussen de gordingen te klemmen.
En vervolgens lange schroeven met grote ringen om ze tegen het dakbeschot te
klemmen, de PIR platen die een beetje krom waren trokken hierdoor ook weer
recht.
De wiggen konden dan weer weg, om vervolgens de kier tussen isolatieplaat en
gording met PUR te vullen.
Een uur later, als de PUR hard was, konden de schroeven er weer uit, en de
overtollige PUR weggesneden worden.
Zo ontstond een volledig tochtdicht dak
De oude 30 mm XPS isolatieplaten had ik natuurlijk ook nog, en deze heb ik
met PUR schuim weer op de PIR platen geplakt.
Het dak bestaat nu dus uit:
- 20 mm hout
- 80 mm PIR plaat
- 30 mm XPS plaat.
Al met al geeft dat een U-waarde van 0,259 W/m²K,
waarbij er ook geen tocht meer is.
Als je ook aan de slag wil met PUR schuim, raad ik je het volgende aan:
Ga niet tobben met PUR bussen met zo'n slangetje eraan.
- De hoeveelheid PUR is daarbij nauwelijks te doseren.
- Het slangetje is moeilijk op de juiste plaats te richten.
- En het slangetje zit snel verstopt als je de bus even niet gebruikt.
Kortom, dat is drie keer niks.
Investeer een paar tientjes in een PUR pistool, deze kun je op daarvoor
geschikte PUR bussen schroeven.
Voor mijn isoleerklus op zolder gebruikte ik dit PUR pistool.
Van dit exemplaar was het handvat eens afgebroken.
Weliswaar is hij daardoor iets lastiger vast te houden, maar ik kon er nu wel
mee helemaal onder aan het dakbeschot werken, in de hoek met de zoldervloer.
Nu nog even iets over vocht en condensatie.
In een huis wordt vocht geproduceerd, door ademen, koken, douchen enzovoort.
Hierdoor bevat de lucht in huis doorgaans meer vocht (in gewicht per m³ lucht)
dan de buitenlucht.
Aangezien warme lucht (zoals binnenshuis) meer vocht kan bevatten dan koude
lucht, hoeft dit niet te betekenen dat de relatieve vochtigheid in huis groter
is dan buiten.
Het in huis geproduceerde vocht zal in hoofdzaak via ventilatie het huis moeten
verlaten.
Als de warme binnenlucht -die veel vocht bevat- in aanraking komt met een koud
oppervlak, neemt daar ter plekke de relatieve luchtvochtigheid toe.
En zodra die relatieve vochtigheid de 100% bereikt, vindt er condensatie plaats,
het vocht slaat neer op het koude oppervlak.
Nu weer even naar ons geïsoleerde dakbeschot, door het isoleren stijgt de
temperatuur op zolder, en kan de lucht daar meer vocht bevatten.
De temperatuur van het dakbeschot neemt juist af, omdat de isolatie zich aan de
binnenzijde bevindt.
Als de binnenlucht nu de mogelijkheid heeft om het koude dakbeschot te bereiken,
zal er condensatie op het dakbeschot kunnen optreden, met een vochtig dakbeschot
tot gevolg, en kans op houtrot.
Deze situatie creëren we als we een dampopen (vochtdoorlatende) isolatie zoals
steenwol of glaswol aanbrengen aan de binnenzijde van het dakbeschot.
Het vocht uit de binnenlucht kan dan vrij makkelijk het koude dakbeschot
bereiken, en condenseert daar.
Wat je kan doen om dat te voorkomen, is het
gebruiken van steenwol of glaswol met een dampdichte aluminiumlaag erop, waarbij
de aluminiumlaag aan de binnenzijde van de constructie komt.
De hoeveelheid vocht die dan nog het dakbeschot bereikt is dan zo afgenomen dat
het geen problemen meer geeft.
Of je brengt voor de wol een aftimmering aan, met eventueel een dampdichte laag
kunststof folie ertussen.
Met de PIR isolatie zoals ik die heb aangebracht is er geen kans op condensatie op het dakbeschot, de PIR platen zijn dampdicht, en de PUR schuim zorgt voor een dampdichte afdichting rondom de platen.